Els Hoebée
Partner
Blog Layout
Het 4Q Model - EQ "Emotionele Intelligentie"
1 januari 2021
Wat houdt het EQ in?
Het EQ gaat over emotionele intelligentie en betreft je gevoelens, relaties en emoties. Wanneer deze intelligentie ‘aan’ staat, kun je in de eerste plaats op een gezonde manier in verbinding zijn met jezelf. En vanuit daar met de wereld om je heen. Het is de bron van liefde, compassie, vergeving en acceptatie.
Eigenlijk vertegenwoordigt het EQ onze gevoelens in relatie tot alle dingen. Hoe we situaties en externe invloeden interpreteren en hoe we hierop reageren. Het EQ houdt van persoonlijk contact, aanraking, liefde en verbinding. Het EQ helpt je te begrijpen dat er altijd verschillende kanten aan een situatie zijn en dat ieder mens een eigen verhaal en interpretatie heeft. Deze vorm van intelligentie stelt je in staat om je intuïtie te leren vertrouwen en volgen en zinvolle relaties aan te gaan.
Wat levert het EQ op en waar kan je op letten?
Je EQ ontwikkelen begint zoals gezegd bij jezelf: zelfbewustzijn ontwikkelen en jouw eigen emoties en gevoelens leren (h)erkennen op het moment dat deze een rol spelen. Mensen met een grotere sensitiviteit op hun eigen gevoelens zijn meer in balans en in regie over hun eigen leven, in plaats van geleefd te worden.
Emoties zijn altijd aanwezig en hebben invloed op jouw gedrag, effectiviteit en welzijn. Het ontkennen of wegdrukken van je emoties is geen goed plan. Toch is dit vaak de neiging, omdat maar weinigen van ons hebben geleerd om met emoties om te gaan. Een metafoor die helpt dit te begrijpen is die van een bal die je onder water probeert te houden. De bal, die van nature omhoog wil bewegen, onderwater houden kost heel veel kracht en energie. En als je even niet oplet, schiet de bal ongecontroleerd en krachtig omhoog. Zo werkt het ook met emoties die je onderdrukt. Allereerst kost dit ontzettend veel energie. En wanneer deze emoties dan toch eindelijk een uitweg vinden (want die zoeken ze, van nature, altijd), gebeurt dit met een ongecontroleerde hevigheid die niet effectief is.
Een interessante ontdekking is de ‘90 second rule’, gedefinieerd door de Amerikaanse hersenonderzoekster Jill Bolte Taylor. Taylor legt uit dat wanneer wij een emotie ervaren het minder dan 90 seconden kost voor een emotie getriggerd raakt, op chemische wijze door de bloedstroom loopt en het lichaam de emotie uitstoot. Mits je jezelf volledig opent voor de emotie en er met je volle bewustzijn bij bent, is er na die 90 seconden niets meer in het lichaam terug te vinden van het feit dat die emotie is gevoeld. Alles wat na die 90 seconden nog van die emotie wordt gevoeld komt omdat je keer op keer die emotie wilt wegduwen, verklaren of onder controle wilt krijgen. Het verzet tegen de emotie creëert keer op keer dezelfde chemische reactie in het lichaam en kan eindeloos doorgaan.
Zonde, want emoties zijn eigenlijk gewoon richtingaanwijzers die ons komen informeren. Blijdschap vertelt je dat je op de goede weg bent. Boosheid vertelt je dat je over je eigen grenzen bent gegaan of hebt laten gaan. Verdriet gaat over loslaten. Angst gaat over ‘wegwezen!’ (1). Het leren luisteren en (h)erkennen van je emoties is dus erg nuttig en scheelt veel energie.
Het belang van verbinding en het ontwikkelen van je EQ wordt steeds meer erkend in de reguliere wetenschap. Vanuit een breder perspectief bezien zijn mensen groepsdieren en hebben mensen liefde en verbinding nodig om te overleven. Dat is eigenlijk ook niet zo gek. Als je goed naar de Piramide van Maslov kijkt zie je dat een groot deel van onze basisbehoeften gerelateerd zijn aan het EQ: behoefte aan contact, erkenning en waardering, veiligheid en zekerheid. Brené Brown is er vrij helder over:
“Connection is why we’re here; it is what gives purpose and meaning to our lives.”
Wanneer is het EQ in balans en wanneer juist niet?
Iemand met een evenwichtig EQ is in verbinding met zichzelf en heeft een sterk intern kompas ontwikkeld. Zo ben je in staat je eigen leven proactief richting te geven, je intuïtie te volgen en daarin rust en vertrouwen te ervaren. Je weet wie je bent, wat er toe doet voor jou en je neemt je eigen gevoelens serieus zonder er in meegesleept te raken. Wanneer je een sterk ontwikkeld EQ hebt ben je in staat je eigen emoties te (h)erkennen en indien nodig onder woorden te brengen, zonder drama.
———————————————————————————————————————————————————
(1)
Er bestaat een verschil tussen (1) biologische angst die optreedt in een situatie die daadwerkelijk levensbedreigend is en die je zeer serieus mag nemen (denk aan achtervolgd worden door een leeuw of een gewapend iemand) en (2) psychologische angst die gebaseerd is op ervaringen uit het verleden en meestal beperkend en irreëel is, het is geen goed idee om deze als raadgever te laten regeren in je leven (denk aan spreken in het openbaar, muizen, afwijzing)
Wanneer je een goed EQ ontwikkeld hebt ben je in relatie tot anderen empathisch, open, eerlijk, includerend, niet-veroordelend en genereus. Er is een natuurlijk verlangen om te geven zonder iets terug te verwachten. Tegelijkertijd ben je in staat helder jouw grenzen aan te geven wanneer dat nodig is. Doordat je jouw eigen kwetsbaarheid accepteert, lukt het ook om hierover open te zijn ten opzichte van anderen. Ook kun je je goed verhouden tot de gevoelens en kwetsbaarheid van anderen. Je kunt de ander erkennen en aanwezig blijven, zonder zelf volledig mee te worden gesleept in die emoties.
Mensen met een laag ontwikkeld EQ zijn weinig in verbinding met hun eigen gevoelens en emoties. Dit uit zich vaak in een gespannen houding en ‘incongruentie’. Incongruentie houdt in dat wat iemand zegt niet overeenkomt met wat je bij iemand ziet en voelt. Ga maar eens in een kamer zitten bij een woedend persoon die zegt dat er niets aan de hand is: de emotie vult de hele ruimte. Dit ontkennen en onderdrukken van emoties komt meestal voort uit het feit dat mensen (onbewust) veel oordelen hebben over hun eigen gevoelens (niet aanstellen, gewoon doorgaan). Dit leidt er toe dat mensen met een lager EQ ook veel moeite hebben met emoties bij mensen in hun omgeving. Zonder te willen generaliseren gaat dit bij mannen vaak over verdriet en bij vrouwen vaak over boosheid. Door het oordeel en gebrek aan contact met de eigen emoties, is er (onbewust) ook weinig vaardigheid om (de emoties van) andere mensen te kunnen lezen en begrijpen. Een onderontwikkeld EQ kan zich manifesteren als zelftwijfel, projectie en het denken dat anderen een beter leven hebben. Vaak voelt zo iemand zich slachtoffer (of aanklager) van anderen en de wereld.
Iemand met een over-ontwikkeld EQ kan de neiging hebben zich sterk op anderen te richten en zichzelf weg te cijferen. Het is voor zo iemand vaak makkelijker te voelen wat er bij een ander is, dan bij zichzelf. Er is weinig of geen verbinding met de eigen behoeftes en gevoelens en een sterke focus op de buitenwereld. Het is heel natuurlijk om te geven, maar heel moeilijk om te ontvangen. Bij een over-ontwikkeld EQ kan het uitdagend zijn om je grenzen aan te geven en voor jezelf op te komen. Dit kan zich uiten in het niet goed weten wat je zelf nou voelt of wilt ten opzichte van een ander. Het is voor dit soort mensen heel moeilijk om voor zichzelf te kiezen. Dit kan resulteren in zelftwijfel, veel bevestiging nodig hebben van buitenaf en moeilijk alleen kunnen beslissen omdat je je altijd wilt verhouden tot een ander (en niet tot jezelf). In meer sterke mate uit het zich in zeer sterke emoties, drama, irrationeel handelen en angstige gevoelens. Net als bij een onderontwikkeld EQ zie je ook hier vaak de neiging tot projectie: vaak voelt zo iemand zich slachtoffer (of aanklager) van anderen en de wereld.
Hoe kan je aandacht geven aan je EQ?
Om je EQ meer in balans te brengen kan je verschillende dingen doen. Eigenlijk is alles wat je helpt emotie, spanning, stress en angst los te laten positief voor je EQ, zowel in een over- als onderontwikkelde staat.
Om specifiek meer in verbinding te komen met je eigen gevoelens en emoties (zowel bij een over- als onder ontwikkeld EQ raadzaam) kun je denken aan zaken als meditatie (bijvoorbeeld de meditatie die hieronder wordt gesuggereerd), ademhalingstechnieken of massage. Ook kunnen bepaalde vormen van coaching en therapie hierbij helpen. Enerzijds om te onderzoeken wat jouw opvattingen over jezelf en emoties zijn, anderzijds om hier prettiger mee om te leren gaan.
Als je meer wilt werken aan expressie en toelaten van emoties kun je denken aan activiteiten als dansen, zingen of improvisatie theater. Bhakti Yoga is een specifieke yogavorm die goed bij het EQ past. Sowieso helpt iedere vorm van beweging bij het ervaren en verwerken van emoties. Het woord emotie komt niet voor niets oorspronkelijk van e-motion – “energy – in – motion”. Op dit gebied geldt: doe vooral wat goed voelt, volg je nieuwsgierigheid en leer je eigen kompas hierin te ontwikkelen. Experimenteer en probeer!
Tot slot laden knuffelen, aanraking en intimiteit het EQ altijd op, ongeacht de huidige ‘status’. Dus: Wees lief voor jezelf en zorg dat je af en toe me-time inplant. Knuffel meer. Omring je met mensen bij wie je je goed voelt. Deel wat er in je omgaat. Spreek je uit. Uit je waardering aan de mensen om wie je geeft. Vergeef jezelf. Vergeef anderen. Houd van jezelf. Houd van anderen. Geniet daarvan!
Meer weten over EQ?
- Boek: “De kracht van kwetsbaarheid” van Brené Brown
- Boek: Verslaafd aan liefde – Jan Geurtz
- Netflix: “The call to courage” van Brené Brown
- Documentaire HUMAN van Franse fotojournalist Arthus-Bertrand
- Spotify: – Lastige Emoties Hanteren van Wibo Koole (meditatie)
- Filmpje Brené Brown over verschil empathy en sympathy
Bronvermelding
- Young Colfield Knowledge Base
- “The Four Bodies” – Jill Willard
- “De kracht van Kwetsbaarheid” – Brené Brown
- EQ-i 2.0 model, Pen Psychodiagnostics
- Blog over 90 second rule van Juno Burger
Vraag jij je ook wel eens af hoe je binnen je organisatie werkelijk aandacht kunt besteden aan de mens achter de collega door middel van het 4Q model? Of wil je gewoon meer weten van het EQ omdat deze blog smaakt naar meer? Neem dan contact op met els.hoebee@youngcolfield.nl
Meer lezen?
Else begon eind 2023 aan haar laatste opdracht voor Young Colfield bij Meerlanden, een circulaire afvalverwerker voor verschillende gemeentes rondom Hoofddorp. Ze ging hier aan de slag als circulair inkoper om haar expertise verder te ontwikkelen. Sinds mei 2024 is ze in deze rol vast in dienst getreden. Mariolein en Marie gingen langs bij Meerlanden om Else en haar manager te interviewen over Else haar reis van trainee naar vaste medewerker. Aan Else's manager Waarom hebben jullie besloten om een Young Colfield trainee in te schakelen voor deze rol? Bij Young Colfield werken slimme en gedreven jonge professionals. Die door het programma wat ze volgen niet alleen effectief leren werken, maar ook zichzelf goed leren kennen. Dit is een hele mooie combinatie, die Else als Young Colfield trainee ook meebracht toen ze bij ons aan de slag ging. Hoe hielp het dat de trainee geen specifieke inkoopachtergrond had? Wat voor frisse perspectieven bracht dat met zich mee? Inkopers zijn van nature vaak risicomijdend door hun ervaring in het vak. Ze proberen alles dicht te timmeren. Maar juist omdat Else geen inkoopervaring had, bracht ze een frisse blik mee. Ze kwam met een open, onderzoekende houding en ging niet uit van wantrouwen, maar van nieuwsgierigheid. Else kon snel de kern van zaken doorgronden en flexibel omgaan met verschillende situaties, zonder vast te zitten in oude gewoontes die vaak met het vak gepaard gaan. Wat zijn voor jou de belangrijkste veranderingen die je hebt waargenomen op het gebied van (duurzame) inkoop sinds de trainee aan boord kwam? Else heeft niet alleen vragen gesteld over onze bestaande werkwijze, maar ons ook uitgedaagd om te kijken of we dingen scherper of anders konden doen. Bijvoorbeeld in aanbestedingen, waar we niet enkel naar de laagste prijs kijken, maar ook naar kwalitatieve aspecten zoals levertijd en duurzaamheid. Ze stelde kritische vragen over hoe leveranciers hun energie- en materiaalverbruik konden meten, en hoe dat beter in onze procedures kon worden verwerkt. Bovendien bracht Else ook creatieve ideeën in, zoals circulaire werkkleding. Dit zorgde voor nieuwe gesprekken en mogelijkheden binnen ons bedrijf. Zou je in de toekomst opnieuw kiezen voor een Young Colfield trainee? Waarom wel of niet? En waarom zou je het anderen aanraden, of niet? Ja, ik zou het zeker aanraden, vanwege de frisse perspectieven en de gedrevenheid die een trainee meebrengt. Of ik het zelf weer zou doen, hangt echter af van de beschikbare ruimte in het team. In grotere organisaties is het vaak makkelijker om een trainee in te zetten. Voor ons was het belangrijk dat er ruimte was voor doorgroeimogelijkheid, anders hadden we deze kans misschien niet genomen. Wat zou je andere opdrachtgevers willen meegeven tijdens de begeleiding van een Young Colfield Trainee? Laat ze los! Het is belangrijk om vertrouwen te geven en ze zelf verantwoordelijkheid te laten nemen, maar tegelijkertijd moet je wel betrokken blijven. Zoals Else zelf ook aangaf: de balans tussen loslaten en betrokkenheid is belangrijk. Geef ze (trainees) een duidelijke opdracht en laat ze dan zelfstandig werken, maar zorg ervoor dat je de trainees niet laat verdwalen in de organisatie. Aan oud-trainee Else In hoeverre heb jij je rol zelf vormgegeven? Het was duidelijk dat ik een inkooprol vervulde, maar binnen die vastgestelde rol had ik toch veel ruimte om zelf invulling te geven aan mijn werk. Bij de projecten die ik oppakte, kreeg ik de verantwoordelijkheid om zelf beslissingen te nemen en vorm te geven aan hoe dingen aangepakt werden. Welke vaardigheden heb je toegepast waardoor je impact kon maken in je rol? En hoe heeft je tijd bij Young Colfield daarbij geholpen? Mijn impact lag niet alleen in het opstellen van inkoopdocumenten, maar vooral in het stellen van kritische vragen. Of het nu ging om interne spanningen of gesprekken met leveranciers, ik durfde zaken te bespreken die misschien moeilijk waren, en ik merkte dat ik dat deel van de functie juist heel leuk vond. Het vermogen om boven de materie te staan en afstand te nemen van hoe dingen ‘altijd al gedaan zijn’, gaf mij de ruimte om vernieuwende voorstellen te doen. Daarnaast was het persoonlijke contact met mensen, zowel intern als extern, voor mij cruciaal. Mijn tijd bij Young Colfield heeft daar zeker aan bijgedragen. Door het programma heb ik mezelf beter leren kennen en ben ik meer zelfverzekerd geworden in het voeren van gesprekken. Vroeger vond ik dat soort situaties spannend, maar nu weet ik mijn eigen krachten en zwaktes beter te erkennen. Dit zelfbewustzijn is iets dat ik tijdens mijn traineeship heb ontwikkeld, en het helpt me om met meer vertrouwen en openheid mijn werk te doen. Ben jij een young professional en op zoek naar een passende traineeship? Of ben jij een opdrachtgever op zoek naar toptalent? Aarzel niet en neem contact met ons op voor een kopje koffie.
In dit interview deelt Elisabeth haar ervaringen en inzichten naar aanleiding van haar 10-jarig jubileum bij Young Colfield . Zij kwam 10 jaar geleden binnen als recruiter, groeide door naar talent manager en inmiddels is zij mede-eigenaar van Young Colfield. Jochem interviewde haar om samen terug te kijken. Lees verder als je een inkijkje wilt hebben in wat deze tijd voor Elisabeth persoonlijk heeft betekent, maar ook hoe Young Colfield zich als organisatie heeft ontwikkeld. Wat maakt dat je het al 10 jaar volhoudt?! Dat hoor je niet vaak meer tegenwoordig. Meestal word ik heel blij van het werk dat ik doe, ik kan mijn bezieling erin kwijt, leer nog steeds veel en geloof dat het bijdraagt aan de wereld wat bewuster/leuker/menselijker maken. Hoe ben je bij Young Colfield terecht gekomen? Ik begon mijn carrière in 2013 als IT trainee bij een grote organisatie en dacht destijds echt dat ik mijn droombaan gevonden had. Het sloot perfect aan bij mijn studie en mijn CV: mijn verwachtingen waren hoog. Maar de realiteit was dat ik hier totaal niet op mijn plek zat. Dat maakte nogal wat los, ik voelde me verdwaald. Ik refereer meestal gekscherend naar deze periode als “mijn quarter life crisis”. Deze crisis dwong mij wel tot reflectie en de vraag “wat dan wel?!” Op dat moment was het mijn worst case scenario, maar achteraf ben ik heel dankbaar dat ik al zo vroeg in mijn loopbaan genoodzaakt was om dat mezelf die vraag te stellen. Vond je antwoord op die vraag? Ik realiseerde me al snel dat ik altijd al een enorme nieuwsgierigheid had naar mensen en ik ben ook altijd creatief geweest. Daar wilde ik wat mee. Talent manager of trainer leek me wel wat, maar ik was pas 23 en wilde eerst wat werk- en levenservaring opdoen. Hoe bracht dat jou bij Young Colfield? Young Colfield (zat toen nog in Rotterdam) kende ik nog van mijn bestuursjaar bij Integrand en ik ging naar de website om het talent program te bekijken. Toen zag ik opeens de vacature voor recruitment & communicatie staan. Die sprak me nog meer aan! Na het eerste gesprek voelde ik een enorme klik. Het voelde zo goed dat ik er niet op durfde te hopen, maar het was wederzijds en binnen een week had ik een nieuwe baan.
Generatie Z is lui, Generatie Y grenzeloos, Generatie X inflexibel en Boomers digibeet. Toch? Generaties… hot topic, want nog nooit eerder waren er zoveel tegelijk aan het werk als nu. “Ik heb niks met hokjes denken. Die generaties, ik kan me er niet in herkennen,” zei iemand voordat de workshop, gefaciliteerd door Anne en Jop begon bij Young Colfield . Ik snap de weerstand die het oproept, om mensen in een hokje te stoppen op basis van hun geboortejaar en ze dan allemaal over één kam te scheren. En toch… Om onze realiteit te vatten en de dialoog aan te gaan, is categoriseren behulpzaam. Als niks gedefinieerd wordt, kun je het ook nergens over hebben. Je moet een dialoog ergens op baseren om hem aan te kunnen gaan. Om voorbij de hokjes te komen, heb je eerst de hokjes te erkennen. Wat een paradox. Vergelijk het met een mes: je kan er je eten mee snijden, maar je kan er ook iemand mee verwonden. Het is niet het mes zelf dat goed of slecht is, maar de manier waarop het wordt gebruikt. Momenteel zien we in de maatschappij veelal de schadelijke toepassing van het categoriseren van de realiteit: wij-zij denken, polarisatie. Echter kan het ook dienen als opening voor dialoog. Vanuit nieuwsgierigheid wordt het direct interessant dat jij en ik anders naar de wereld kijken. Om de rijkdom en meerwaarde van die verschillen te waarderen, moeten we echter wel erkennen dat die verschillen bestaan. Ik zat op het puntje van me stoel toen de dialoog ontstond rondom de vraag "wat is vormend geweest voor jouw generatie? “Toen ik zwanger was en ik dat vertelde aan mijn werkgever, lag een week later mijn ontslagbrief op de mat. Zo ging dat toen,” zei een van de oudere dames aanwezig. “Ik ben van de eerste generatie vrouwen, die kon blijven werken toen ze kinderen kregen. Wij hebben dat recht verworven. Daar ben ik trots op! Maar toen ik één week na de bevalling alweer op kantoor moest verschijnen, was dat ook wel een beetje snel,” zei een andere vrouw, van de generatie daarna. I n de zaal heerste opperste concentratie, 70 mensen met een leeftijd tussen de 21 en 73 die aandachtig naar elkaar luisterden. Ik merkte bij mijzelf dat er compassie en begrip ontstond. Wat een andere tijden. Wat neem ik mijn realiteit voor vanzelfsprekend aan, terwijl die op zoveel andere manieren beleefd wordt. Het gaat er uiteindelijk niet over dat de één gelijk heeft of de andere beleving meer waar is. Het gaat er om dat we open staan voor andere zienswijzen. Dat we verder leren kijken dan onze eigen aannames, de ander willen begrijpen. Zo worden verschillen niet een probleem of iets om te ontkennen, maar een verrijking. En dan kom je uiteindelijk altijd uit bij medemenselijkheid, in welk hokje je ook zit. Medemenselijkheid overstijgt hokjes, het is de lijm die wij en zij bij elkaar brengt.